Close

Wat komt er kijken bij het verplaatsen van een fabriek?

'Het verplaatsen van een productielijn vergt veel praktisch nadenken. Ik heb meegemaakt dat een klant dacht dat dit even in het weekend kon gebeuren. Die liet 26 trailers naar het buitenland rijden, zonder de mensen mee te sturen die gewend waren om ermee te werken en de machines weer in elkaar konden schroeven. Toen op maandag bleek dat de productie stil lag belde het bedrijf Boer & Croon om het op te lossen. Die mensen zijn vaak je belangrijkste asset. Die weten precies waar je een klap op moet geven als een machine hapert. Dat staat in geen enkele handleiding.'

Jp foto artikel 2

Jean-Paul Harteman | Associate partner

Jean-Paul is een pragmatische verandermanager gespecialiseerd in productie- en handelsbedrijven. Hij heeft een brede en internationale werkervaring in supply chain, sales- en productiemanagement en business development. Hij wordt veel gevraagd voor reorganisaties, herstructureringen, optimalisaties, turn-around management, leveranciersmanagement, stroomlijning van business units of productaanbod, kostprijsverlagingen en levertijdreductie.Jean-Paul is een strategisch denker met een hands-on mentaliteit, met een goed oog voor culturele verschillen en de menselijke maat. Hij geeft richting en inspireert anderen om gezamenlijk succes te behalen. Zo levert hij altijd een positieve bijdrage aan het bedrijfsresultaat.


Reorganiseren en/of sluiten productielocaties

Productiebedrijven die groeien door middel van (internationale) overnames denken vaak dat ze door schaalvergroting (commercieel en operationeel) meer rendement kunnen genereren. Wat vaak wordt onderschat is dat overcapaciteit en cultuurverschillen juist het omgekeerde resultaat kunnen opleveren. Door de strategie op groepsniveau te bepalen in plaats van op lokaal niveau, goed stakeholdermanagement, uniforme productielijnen en kwaliteitsprocessen/eisen kan dit worden voorkomen. Maar er komt nog veel meer kijken bij het reorganiseren en / of sluiten van productielocaties. Jean-Paul Harteman, Associate Partner van Boer & Croon, heeft hier ruim 35 jaar ervaring in.

Website formaat

Verplaatsing productielijn

Wat komt er allemaal kijken bij het verplaatsen van een productielijn? Kun je dit schetsen aan de hand van een concreet voorbeeld?


'Onlangs heb ik voor een Nederlands familiebedrijf, wereldleider op het gebied van een bepaald type industriële ovens, een fabriek in Hamburg gesloten en de productie verplaatst naar Italië. Die fabriek was ooit verworven door een overname en had een bepaalde unieke techniek in huis, maar was eigenlijk al jarenlang niet meer rendabel. Dat zie je vaker met familiebedrijven, die laten dat soort fabrieken veel langer in leven dan als er sprake is van private equity of een beursnotering. Nadat ze in Italië een fabriek hadden overgenomen met een vergelijkbare productietechnologie, hebben ze mij ingehuurd om te bekijken of de fabriek in Hamburg nog wel levensvatbaar was. En, als het antwoord daarop negatief was, te kijken of de productie kon worden overgenomen door de Italiaanse fabriek.'


Kernteam opstellen

En, kreeg je dat mandaat?

'Ja, omdat ik goede argumenten had om die voorwaarde te stellen. Toen ik die garantie van de Board kreeg, ging ik aan de slag. Als eerste stel ik altijd een kernteam samen van mensen die ik vertrouw en die de hele fase van de herstructurering meegaan. Mensen van HR, finance, de productiedirecteur en dit geval ook de servicedirecteur. Daar zitten vaak ook mensen bij die aan het eind van de rit hun baan verliezen. Mijn ervaring is dat veel mensen bereid zijn om dit te doen, als je ze duidelijk kunt maken dat dat goede redenen voor zijn en je ze met deze unieke ervaring helpt om ergens anders te worden geplaatst of vroegtijdig met pensioen te gaan. Zo´n kernteam is essentieel voor het welslagen, omdat je zelf geen kennis hebt van de lokale situatie. Zo´n bedrijf heeft in de loop der jaren allerlei historische regelingen getroffen en afspraken gemaakt met ondernemingsraden. Daar kun je niet zomaar even doorheen kijken.'´Nadat de Board akkoord is gegaan met de sluiting van de fabriek moet je zo snel mogelijk de medewerkers informeren. Gewoon zeggen waar het op staat: de financiële situatie is onhoudbaar, ik krijg geen geld om te moderniseren, dus we gaan sluiten en gaan ons best doen om een regeling te treffen die voor iedereen gunstig is.'


doorpakken tot de sluitingdatum

Dat lijkt me een stevig gesprek. Goed om er geen doekjes om te winden. En daarna gelijk doorpakken neem ik aan?
'De eerste stap die je daarna zet is het vaststellen van een sluitingsdatum. Daarbij moet je rekening houden met de tijd die je nodig hebt voor de onderhandelingen met de vakbonden, de reorganisatie, het verkopen van het pand etc. Vervolgens ga je met de vakbonden onderhandelen en een sociaal plan samenstellen. Dat is in Duitsland gemakkelijker gezegd dan gedaan. In Nederland is een regeling met de bonden gewoon een vaste afspraak die staat. In Duitsland kan elke individuele werknemer er nog omheen. Dus moet je werken met een turboclausule, waarbij iedereen zich vastlegt aan de gemaakte afspraken.'

`De truc is om ervoor te zorgen dat je tot de sluitingsdatum voldoende werk hebt in de fabriek. Het blijft natuurlijk een emotionele zaak voor de werknemers. Als er voldoende orders zijn, is er weinig tijd om na te denken en ellende te veroorzaken. Dus je moet ervoor zorgen dat de fabriek bijna uit zijn sponningen barst. Mijn ervaring is dat mensen die al zo lang in zo´n fabriek werken, voldoende gemotiveerd zijn om nog even te laten zien hoe goed zij zijn. Wij hebben op de valreep nog twee orders voor industrieovens binnengehaald.'


Blijf het plan volgen

Dus ineens draaide de fabriek weer op honderd procent. Gaf dat de werknemers niet het gevoel dat sluiting onnodig was?

'Het is waar dat we in toen voor het eerst in jaren weer winstgevend waren. Maar ik had duidelijk aangetoond dat de er geen financiële onderbouwing was voor de investeringen die nodig waren om de fabriek toekomstbestendig te maken. Dus ik volgde ons plan, te beginnen met het inventariseren wat er allemaal moest gebeuren. Wat moet er verplaatst worden, zijn op de nieuwe productielocatie de benodigde certificaten aanwezig, is alles gekeurd, hebben de lokale toeleveranciers de benodigde capaciteit? Kan de supply chain de nieuwe situatie aan? Wie zijn de stakeholders, krijgen we die allemaal op één lijn? En ondertussen moet je ook nog het fabriekspand zien te verkopen. Ik dit geval was dit extra complex, want het pand was kort daarvoor verkocht aan een vastgoedpartij om liquide middelen te verkrijgen. Daar zat een 10-jarig huurcontract aan vast. We hebben toen geholpen om een nieuwe huurder te vinden die een hogere huur betaalde en ook nog eens een langer contract afsloot. Als dat niet was gelukt had het ons een paar miljoen gekost om het huurcontract af te kopen. Maar ja, je moet soms een beetje geluk hebben. Of dat afdwingen.'


Stakeholdermanagement

Is de productielijn inmiddels met succes verplaatst?
'Ja, uiteindelijk is de productie overgenomen door de Italianen. Dat ging niet zonder slag of stoot, want die zaten daar eigenlijk helemaal niet op te wachten. Dat is ook iets wat je vaak tegenkomt: de Board heeft vaak hele andere ideeën dan de bedrijfsdirecteuren. Daar moet je je van bewust zijn. Dus je moet commitment zien te krijgen. Ik heb toen een team samengesteld dat in kaart ging brengen welke stakeholders er waren en wat hun belangen zijn. Dat stakeholdermanagement is iets waar Boer & Croon erg goed in is. We hebben een oplossing gevonden waarbij we maar een paar machines hoefden te verplaatsen. De Italianen werken liever met toeleveranciers in plaats dat ze alles zelf op locatie produceren. Uiteindelijk is er maar één ding van belang en dat is het resultaat.'