De experimentele overheid: kans om sneller te reageren op veranderingen in de toekomst

Karen Loosman is begonnen als Manager Public bij Boer & Croon. In deze rol houdt zij zich bezig met maatschappelijke vraagstukken. Karen: 'Het is belangrijk om als overheidsorganisatie te experimenteren met nieuwe ideeën en inwoners te betrekken bij alle delen van de beleidscyclus en de uitvoering. Zo werk je als overheidsorganisatie aan het bouwen van vertrouwen, vergroot je de flexibiliteit van de organisatie en sluiten veranderingen aan bij de samenleving. Ik heb alvast drie tips om uitleg te geven over hoe overheidsorganisaties innovatiever kunnen werken.'

Inwoners zijn experts
'Ga direct in gesprek met inwoners en benut de kracht van hun ideeën. Inwoners zijn de experts die overheidsorganisaties kunnen helpen en informeren over hoe zij het beleid en de uitvoering kunnen verbeteren. Zo komen overheidsorganisaties erachter wat de vraag of behoefte is van inwoners of welke nood ze ervaren. En sluiten ontwikkelingen beter aan bij de samenleving. Hierbij is het belangrijk om aandacht te hebben voor inclusie en diversiteit. Enerzijds zorgen overheidsorganisaties er zo voor dat alle doelgroepen worden bereikt en dat zij ook gelijke toegang krijgen tot publieke voorzieningen. Anderzijds ontstaat innovatie juist door het samenbrengen van uiteenlopende ideeën, ervaringen en achtergronden.'

'In een functie bij het ministerie van Binnenlandse Zaken ontwikkelden we nieuwe modellen voor kennisgevingen over omgevingsvergunningen. Bij de ontwikkeling van deze modellen betrokken we een panel van inwoners die laaggeletterd zijn. Hun kennis en ervaring gaven ons nieuwe inzichten over hoe we de modellen beter op groepen in de samenleving konden laten aansluiten die moeite hadden met lezen en schrijven.'

Experimenten
'Overheidsorganisaties hebben vaak doelen voor de lange termijn die ze willen realiseren terwijl de omgeving en vragen van inwoners continu veranderen. Door als overheidsorganisaties met nieuwe ideeën te experimenteren en iteratief te werken zorg je voor resultaten op de korte termijn die dit doel dichterbij brengen. Dit betekent ook dat je met de onzekerheid te maken krijgt dat experimenten niet werken. Test en evalueer om deze reden nieuwe ideeën en leer van de ervaring die je opdoet. Begin klein voordat je het groter aanpakt.'

'Bij Schiphol heb ik op een afdeling gewerkt die continu nieuwe ideeën uittest en iteratief door design thinking technieken naar het lange termijn doel Total Airport Management werkt voor 2027. De grote meerwaarde van deze manier van werken is dat de afdeling op een efficiënte manier op de korte termijn resultaten neerzet die aansluiten bij de sterk dynamische omgeving van Schiphol.'

Overkom barrières
'Interne regulaties, procedures en structuren kunnen innovatie van overheidsorganisaties belemmeren. Medewerkers uit overheidsorganisaties die dagelijks in contact met inwoners staan hebben vaak goede ideeën voor verbeteringen. En aan de top van overheidsorganisaties wil men vaak ook veranderen. Maar door de bureaucratische inrichting van die organisaties lukt het niet altijd om de ideeën die van onderaf komen te integreren in beleidsmaatregelen. Deze barrières kunnen worden overkomen door andere benaderingen te kiezen als transformatieteams en innovatieve netwerken tussen overheidsorganisaties.'

'Toen ik bij het ministerie voor BZK werkte heb ik een landelijk netwerk opgezet voor gemeenten, om kennis met elkaar te delen. Als een gemeente iets had uitgeprobeerd, en dit bleek in de praktijk goed te werken, dan wordt dit met de andere gemeenten gedeeld en ook in andere gemeenten uitgetest.'

Begin met experimenteren
'Werk jij voor een overheidsorganisatie die graag wil innoveren en snel wil reageren op veranderingen in de toekomst? Hopelijk geven deze drie tips je dan handvatten om te starten. Wil je meer informatie over de experimentele overheid neem dan gerust contact met ons om hierover door te praten.'

Dichter bij elkaar brengen
'In mijn werk ben ik gemotiveerd om aan maatschappelijke uitdagingen te werken. Het is mijn missie om hierin een verbindende rol te vervullen en verschillende groepen in de samenleving en de overheid dichter bij elkaar te brengen. Boer & Croon heeft ruime ervaring in de publieke sector en geeft mij de ruimte om hieraan een bijdrage te leveren en mij op dit gebied verder te ontwikkelen.'