Bewaak de balans, behoed Uitvoeringsorganisaties voor Overcompensatie

Aanleiding voor haar onderzoek vormden de aanhoudende klachten over uitvoerende overheidsinstanties als het CBR, de Belastingdienst en het UWV. Waar de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) zich specifiek richtte op het drama rondom de Kinderopvangtoeslag, heeft de TCU zich meer gericht op de algemene stand van zaken bij uitvoeringsorganisaties. Ook reageert de Kamer hiermee op een uitdijende verzameling aan publicaties zoals Werk aan Uitvoering door ABD Topconsult en het boekje Groter denken, kleiner doen van Minister van Staat Herman Tjeenk Willink.

Boer & Croon ziet en ervaart dagelijks het belang van een slagvaardige overheid – wél of geen pandemie. En we onderschrijven volledig wat prof. mr. Roel Bekker schrijft in zijn Position Paper voor de TCU: “In de uitvoering wordt het publieke belang zichtbaar en ondervindt de maatschappij de werkelijke betekenis van beleid.” Financieel benaderd: het Rijk geeft via deze organisaties zo’n 120 miljard euro uit. We hopen dan ook vurig dat de TCU meegaat in de diverse oproepen om als Kamer de hand in eigen boezem te steken en dat zij niet de duimschroeven verder aandraait in haar conclusies en aanbevelingen vis-à-vis de uitvoeringsorganisaties.

Vanuit Boer & Croon zijn veel collega’s actief binnen het publiek domein. Onze bewezen leiders en jonge talenten werken mee bij een keur van uitvoeringsvraagstukken. Van Rijkswaterstaat (RWS) tot de Belastingdienst of van de Rijksdienst voor Wegverkeer (RDW) tot de Nationaal Coördinator Groningen (NCG): overal zijn onze mensen dagelijks getuige van het belang van slagvaardigheid in uitvoering. En in tegenstelling tot het dominante beeld: we worden in de regel geïnspireerd door de bevlogenheid, kennis en expertise die binnen deze organisaties aanwezig is.

Burgers moeten kunnen vertrouwen op de overheid. Hierbij dienen uitvoeringsorganisaties niet vermorzeld te worden door de goedbedoelde risico-regelreflex van de Kamer of de Regering. Als maatschappij moeten wij onze Uitvoeringsorganisaties dan ook behoeden voor het doorschieten in een drang naar controle.

Wij kunnen ons helemaal vinden in de aanbevelingen van diverse insprekers om:

• te investeren in kennis en kunde over uitvoering binnen de gehele overheid,
• het betrekken van deze kennis bij de totstandkoming van beleid, en tenslotte om
• publieke en politieke aandacht te organiseren voor kwaliteit in uitvoering.

Eén van de onderliggende factoren waarom het zo faliekant heeft kunnen misgaan, is in onze ogen exact die overcompensatie. Met in ons achterhoofd het doorslaan van controle bij de Belastingdienst als gevolg van een relatief kleine groep fraudeurs, moeten we juist nu zorgvuldig ervoor waken dat onze Uitvoeringsorganisaties niet vleugellam worden gemaakt. Of zoals Alexander Pechtold als hoofd van het CBR stelt in zijn Position Paper: we dienen “een goede balans tussen regels en risico's” te vinden. Welke kant de wijzer ook dreigt op te gaan, vanuit Boer & Croon blijven we streven naar die balans en staan we klaar voor raad en bovenal voor daad.